Fazla Çalışma (Fazla Mesai) Ücreti Nedir?
Çalışanların beden ve ruh sağlıklarını korumak amacıyla çalışma süreleri sınırlandırılmıştır. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre fazla çalışma/fazla sürelerle çalışmanın yapılabileceği hâller, izin verilmeyen durumlar, azami süreler ve ücrete ilişkin esaslar düzenlenmiştir.
Yasal Süreler
- Haftalık azami çalışma süresi: 45 saat.
- Günlük azami çalışma süresi: 11 saat.
- Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma (fazla mesai) sayılır. Günlük 11 saatin üzeri için de fazla mesai ücreti gündeme gelebilir.
Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Hesaplama brüt ücret esas alınarak ve saatlik ücret üzerinden yapılır:
- Önce işçinin 1 saatlik normal çalışma ücreti bulunur (brüt aylık / aylık saat).
- Her 1 saat fazla çalışma için normal saat ücretinin %50 fazlası ödenir (hafta içi için 1,5 katsayı). Resmî tatil gibi durumlarda katsayı sözleşme/mevzuata göre artabilir.
Örnek Hesaplama
Günlük ücreti 450 TL ve günde 9 saat çalışan bir işçinin saatlik ücreti 50 TL’dir. Bu işçi yaptığı her bir fazla mesai saati için 50 × 1,5 = 75 TL ücrete hak kazanır.
İspat ve Hakkaniyet İndirimi
Fazla çalışma yaptığını işçi ispat etmek zorundadır. Fazla mesai tanık beyanlarıyla ispatlanırsa mahkeme uygulamada fazla mesai alacağında yaklaşık %30 oranında hakkaniyet indirimi yapabilmektedir.
