Yasal Uyarı

Bu sayfadaki bilgiler genel nitelikte olup, hukuki danışmanlık yerine geçmez. İhbar tazminatı hesabı; ücret bileşenleri, sözleşme-hukuki rejim (İş Kanunu, Deniz/ Basın İş Kanunu, TBK), bordro uygulamaları ve güncel vergi oranlarına göre değişebilir. Somut olayınız için uzman görüşü almanızı öneririz.

İhbar Tazminatı Nedir?

Belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshedileceğinin önceden bildirilmemesi veya bildirim sürelerine uyulmaması halinde, bildirim süresi karşılığı ücretin peşin ödenmesine ihbar tazminatı denir. Amaç, işçinin yeni iş bulması; işverenin de yerini doldurması için makul bir geçiş süresi sağlamaktır.

Kimler Yararlanır / Kime Uygulanır?

• Yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmelerinde söz konusu olur.
• Bildirim süresine uymayan taraf (işveren veya işçi) karşı tarafa öder.
• Belirli süreli sözleşmelerde kural olarak ihbar tazminatı yoktur.
• Deneme süresinde fesihlerde ihbar süresi aranmaz.

İhbar Süreleri (asgari)

Bu süreler asgari olup sözleşme/TİS ile arttırılabilir; azaltılamaz.

Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı brüt tutar üzerinden hesaplanır ve işçinin giydirilmiş brüt günlük ücreti ihbar süresinin gün sayısı ile çarpılır.

İhbar Tazminatı (brüt) = Giydirilmiş Brüt Günlük Ücret × İhbar Gün Sayısı

• Giydirilmiş ücret: Çıplak brüt maaş + düzenli/sürekli yan haklar (yol, yemek, düzenli prim/ikramiye vb.).
• Vergi: Gelir ve damga vergisi kesintisi uygulanır; SGK primi kesilmez.

Örnek (yaklaşık)

Hizmet süresi: 1 yıl → ihbar süresi 4 hafta = 28 gün.
Giydirilmiş brüt aylık: 40.000 TL → günlük ≈ 40.000 / 30 = 1.333,33 TL.
Brüt ihbar ≈ 1.333,33 × 28 = 37.333,24 TL.
Net için gelir vergisi + damga vergisi düşülür (oranlar ve dilimlere göre değişir).

Hangi Hallerde Ödenmez?

• Haklı nedenle derhal fesih (İK m.25/ m.24 kapsamı) hallerinde bildirim öneli aranmaz.
• Deneme süreli fesihlerde ihbar tazminatı yoktur.
• Belirli süreli sözleşmenin süresi sonunda sona ermesi.
• İşçinin ölümü ile sözleşme kendiliğinden sona erer; ihbar tazminatı doğmaz.
• Karşılıklı anlaşma (ikale) ile fesihte sözleşme hükümleri uygulanır.

İstifa / İşveren Talebi

İstifa eden işçi ihbar süresine uymadan ayrılırsa, işveren işçiden ihbar tazminatı talep edebilir. Tersi durumda; işveren önel tanımadan feshederse işçiye ihbar tazminatı öder. İhbar çift taraflı bir güvencedir.

İş Arama İzni

İhbar süresinde işveren, işçiye günlük en az 2 saat iş arama izni vermekle yükümlüdür. İzin kullandırılmazsa bu sürelerin ücreti zamlı ödenir. İzin, işverenle mutabık kalınarak toplu da kullandırılabilir.

Vergi ve Kesintiler

• Gelir Vergisi: İhbar tazminatı gelir vergisine tabidir (dilimlere göre hesaplanır).
• Damga Vergisi: Brüt tutar üzerinden kesilir.
• SGK Primi: Kesilmez (prim matrahına dahil değildir).

Özel Rejimler ve Yabancılar

Gemi adamları ve basın çalışanları gibi bazı meslek grupları özel kanunlara tabidir; ihbar hükümleri farklılık gösterebilir. Türkiye’de çalışma izniyle çalışan yabancı işçiler de kural olarak İş Kanunu hükümlerinden yararlanır.

Zamanaşımı ve Yol Haritası

• Zamanaşımı: Genel olarak 5 yıl. Başlangıç: fesih tarihi.
• Usul: Zorunlu arabuluculuk → anlaşma sağlanamazsa iş mahkemesi davası.

Sık Yapılan Hatalar

• Yan ödemeleri (süreklilik arz eden) giydirilmiş ücrete eklememek,
• İhbar süre tablosunu yanlış yorumlamak,
• Deneme süresi/ikale/haklı fesih ayrımlarını karıştırmak,
• Vergi kesintilerini göz ardı etmek,
• Zamanaşımı ve arabuluculuk sürecini kaçırmak.

SSS (Kısa)

İhbar tazminatı net mi brüt mü hesaplanır? Hesap brüt yapılır; gelir + damga vergisi kesilerek net ödenir.

Yurtdışından maaş alıyorum, hakkım var mı? Türkiye’de fiilen çalışılıyor ve sözleşme Türk hukukuna tabi ise kural olarak evet; aksi durumda sözleşmenin hukukuna bakılır.

Toplu iş sözleşmesi varsa? TİS ihbar sürelerini ve ücret bileşenlerini genişletebilir; mutlaka TİS’e bakılmalıdır.